Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011

Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου μαθήματα 10, 14 (θέματα - απαντήσεις)


Θέματα
Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα:
ΚΕΙΜΕΝΟ 10:Aeneas bellum ingens geret in Italia. Populos feroces contundet, mores eis imponet et moenia condet. Tu Aeneam ad caelum feres. Postea lulus, Aeneae films, regnum ab Lavinio transferet et Albam Longam muniet. Post trecentos annos Ilia duos filios, Romulum et Remum, pariet, quos lupa nutriet. Romulus moenia Martia condet Romanosque de suo nomine appellabit. Romanis imperium sine fine erit.
ΚΕΙΜΕΝΟ 14: Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui. Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit.
Μονάδες 40

β. παρατηρήσεις
1. α. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές:
duos filios: γενική πληθυντικού αριθμού
animum sollicitum: κλητική ενικού αριθμού
ingentis magnitudinis: αφαιρετική ενικού αριθμού
facie squalida: δοτική ενικού αριθμού
Μονάδες 4
β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:
annos: γενική πληθυντικού
lupa: δοτική ενικού
moenia: γενική πληθυντικού
caelum: η ίδια πτώση στον αντίθετο αριθμό
nomine: ονομαστική πληθυντικού
fine: γενική πληθυντικού
imperium: γενική ενικού
similem: γενική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος
species: αιτιατική πληθυντικού
Μονάδες 9
γ. Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τους τύπους των αντωνυμιών που ζητούνται:
Αντωνυμία
Γραμματικό Είδος
Ζητούμενος τύπος
Απάντηση
hi

γενική πληθ., ίδιο γένος

quos

αιτιατική, πληθ., ουδέτερο γένος

suo

αφαιρετική, εν., θηλυκό γένος

ei

αφαιρετική, πληθ., θηλυκό γένος

ille

δοτική εν., ίδιο γένος

neminem

δοτική, εν., ίδιο γένος

eandem

γενική πληθ., ίδιο γένος

Μονάδες 7
2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη σας το υποκείμενο):
geret: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα παθητικής φωνής
feres: β' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής
muniet: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου παθητικής φωνής
accipies: β' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα παθητικής φωνής
apparuit: απαρέμφατο παρακειμένου παθητικής φωνής
esse: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα
excitavit: β' ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα παθητικής φωνής
cupivit: απαρέμφατο του ίδιου χρόνου ενεργητικής φωνής
viderant: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής
Μονάδες 9
3.α. Να συμπληρώσετε τα κενά ώστε να φαίνεται η συντακτική λειτουργία της κάθε λέξης:
post annos: ειναι................................στο................................
Romulum: είναι................................στο................................
De nomine: είναι................................στο................................
Romanis: είναι................................στο................................
Somno: είναι................................στο................................
Magnitudinis: είναι................................στο................................
Servos: είναι................................στο................................
Eandem: είναι................................στο................................
Μονάδες 4
β. «nomenque eius audire cupivit »: Να αντικατασταθεί το eius με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας suus- a-um. Ποια η διαφορά στη σημασία;
Μονάδες 4
γ. «Respondit ille se esse Orcum»: Να χαρακτηρίσετε συντακτικά το απαρέμφατο (μονάδες 1), να γράψετε το υποκείμενο του (μονάδες 1) και να αιτιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου (μονάδες 3).
Μονάδες 5
4. α. lulus, Aeneae filius: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τον υπογραμμισμένο τύπο και να τον αναλύσετε σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.
Μονάδες 2
β. «Postea lulus, Aeneae filius, regnum ab Lavinio transferet et Albam Longam muniet /Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit.» Να μετατρέψετε τις προτάσεις σε απαρεμφατικές με εξάρτηση το Tacitus scribit...
Μονάδες 7
γ. « Illi neminem viderant»: Να μετατραπεί η παραπάνω πρόταση σε απαρεμφατική με εξάρτηση το Illi dicuntur.
Μονάδες 2
δ. «Aeneas bellum ingens geret in Italia / ( Cassius ) ibi vix animum sollicitum somno dederat»: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική σύνταξη.
Μονάδες 7
Απαντήσεις
Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΚΕΙΜΕΝΟ 10: Ο Αινείας θα διεξάγει φοβερό πόλεμο στην Ιταλία. Θα συντρίψει άγριους λαούς, θα επιβάλλει σε αυτούς ήθη και θα χτίσει τείχη. Εσύ θα φέρεις τον Αινεία στον ουρανό ( ή θα αποθεώσεις τον Αινεία ). Αργότερα ο Ίουλος, ο γιος του Αινεία, θα μεταφέρει το βασίλειο από το Λαβίνιο και θα οχυρώσει την Άλβα Λόγγα. Μετά από τριακόσια χρόνια η Ίλια θα γεννήσει δύο γιους, το Ρωμύλο και το Ρώμο, που θα τους αναθρέψει μια λύκαινα. Ο Ρωμύλος θα χτίσει τα Άρεια τείχη και θα ονομάσει τους Ρωμαίους από το όνομα του. Η εξουσία θα είναι στους Ρωμαίους χωρίς τέλος (ή θα υπάρχει εξουσία στους Ρωμαίους χωρίς τέλος).
ΚΕΙΜΕΝΟ 14: Εκεί μόλις είχε παραδόσει στον ύπνο την ταραγμένη του ψυχή , όταν του παρουσιάστηκε ξαφνικά μια φρικτή μορφή. Νόμιζε ότι ερχόταν προς αυτόν άνθρωπος με πελώριο ανάστημα και βρώμικη όψη, όμοιος με εικόνα νεκρού. Μόλις τον είδε ο Κάσσιος, ένιωσε φόβο και ζήτησε να μάθει το όνομα του. Εκείνος απάντησε πως ήταν ο Πλούτωνας. Τότε τρόμος συντάραξε τον Κάσσιο και τον σήκωσε από τον ύπνο. Ο Κάσσιος φώναξε τους υπηρέτες και τους ρώτησε για τον άνθρωπο. Εκείνοι δεν είχαν δει κανέναν. Ο Κάσσιος για δεύτερη φορά παραδόθηκε στον ύπνο και ονειρεύτηκε την ίδια μορφή.
β. παρατηρήσεις
1. α. duorum filiorum
anime sollicite
ingenti magnitudine
faciei squalidae

β.  annorum
lupae
moenium
caelos
nomina
finium
imperii / i
similium
species

 γ.
προσωπική αντωνυμία
: vestrum / vestri
αναφορική αντωνυμία
: quae
κτητική αντωνυμία
: sua
οριστική αντωνυμία
: eis/ iis /is
δεικτική αντωνυμία
: mi
αόριστη αντωνυμία
: nemini
οριστική επαναληπτική αντωνυμία
: earundem

2.
gerentur

fers

munitus est

acciperis /re

apparitum esse

fuerint

excitaberis /re

cupivisse

vidit


3.  α. post annos: εμπρόθετος προσδιορισμός του χρόνου στο pariet
Romulum: επεξήγηση στο filios
de nomine: εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης στο appellabit
Romanis: δοτική προσωπική κτητική απο το ρήμα erit
somno: έμμεσο αντικείμενο στο ρήμα dederat
magnitudinis: γενική της ιδιότητας στο hominem
servos: αντικείμενο στο ρήμα inclamavit
eandem: επιθετικός προσδιορισμός στο αντικείμενο του somniavit ,speciem

β. «nomenque suum audire cupivit»
Η διαφορά είναι η εξής: όταν θέλουμε να εκφράσουμε κτήση με αυτοπάθεια χρησιμοποιούμε την κτητική αντωνυμία, οπότε η μετάφραση είναι: το όνομα του ίδιου. Αν όμως θέλουμε να εκφράσουμε κτήση χωρίς αυτοπάθεια χρησιμοποιούμε την οριστική αντωνυμία is, ea ,id οπότε η μετάφραση είναι το όνομα του (κάποιου άλλου)

γ. se: υποκείμενο του απαρεμφάτου esse
esse: ειδικό απαρέμφατο - αντικείμενο του ρήματος respondit
Φαινόμενο: Λατινισμός ειδικού απαρεμφάτου. Το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου δεν παραλείπεται ποτέ και βρίσκεται πάντα σε αιτιατική, ακόμα και σε περίπτωση ταυτοπροσωπίας, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση ( άρση έχουμε μόνο όταν το ρήμα εξάρτησης είναι λεκτικό- δοξαστικό παθητικής φωνής ). Όταν πρόκειται για ταυτοπροσωπία επιλέγεται η προσωπική αντωνυμία σε αιτιατική πτώση ως υποκείμενο, ώστε να τηρηθεί ο λατινισμός.

4. α. παράθεση από το υποκείμενο του ρήματος tranferet, Iulus « qui filius Aeneae est»

β. Tacitus scribit postea Iulum, Aeneae filium, regnum ab Lavinio translaturum esse et Albam Longam muniturum esse.
Tacitus scribit Cassium iterum se somno dedisse eandemque speciem (se) somniavisse.

γ. «Illi dicuntur neminem vidisse.»

δ. «Bellum ingens geretur in Italia ab Aenea.»
«Ibi vix animus sollicitus somno datus erat a Cassio.»

Επαναληπτικά Θέματα ΟΕΦΕ 2010

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.